Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Οι διάλεκτοι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία (Μέρος Β')

Στο πεδίο της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, η γλωσσική μορφή που άσκησε την πλέον έντονη επίδραση σε όλες τις άλλες υπήρξε η γλώσσα των περίφημων ομηρικών επών, της Ιλιάδας και της Οδύσσειας.

Κύριο χαρακτηριστικό του ομηρικού ποιητικού ιδιώματος είναι η πολύ μεγάλη ποικιλία, καθώς σε αυτό συνυπάρχουν τύποι από διαφορετικές διαλέκτους, τύποι αρχαιότεροι αλλά και νεωτερικοί.

Μάλιστα, η δημιουργία του μοναδικού αυτού γλωσσικού αμαλγάματος αποτελεί μία από τις πτυχές του λεγόμενου ομηρικού ζητήματος, καθώς θεωρείται αδύνατο μια γλώσσα με τέτοια πολυμορφία να αντιστοιχεί σε κάποιο υπαρκτό ομιλούμενο ιδίωμα.

Με το σκεπτικό αυτό, οι μελετητές πραγματεύονται τη γλώσσα του ελληνικού έπους όχι ως μια γλώσσα πρακτικής επικοινωνίας σε συγκεκριμένο τόπο και σε δεδομένο χρονικό διάστημα, αλλά ως μια κατά το μάλλον ή ήττον τεχνητή γλώσσα καλλιτεχνικής δημιουργίας, ως μια καθιερωμένη «λογοτεχνική διάλεκτο».

Πιο αναλυτικά, όσον αφορά κατά πρώτον τον πολυδιαλεκτικό χαρακτήρα των ομηρικών επών, βρισκόμαστε μπροστά σε μια διαλεκτική σύμμειξη, σε ένα κράμα ιωνικών –κατά κύριο λόγο– και αιολικών διαλεκτικών στοιχείων, όπου απαντούν και αρκετά χαρακτηριστικά της αρκαδοκυπριακής διαλεκτικής ομάδας.

Παράλληλα, στα ομηρικά έπη εντοπίζουμε ένα μεγάλο αριθμό αρχαϊσμών, που ανάγονται ίσως στους Προϊστορικούς Χρόνους (τα αρχαιότατα αυτά χαρακτηριστικά είχαν ήδη εξαλειφθεί από τη μυκηναϊκή διάλεκτο των πινακίδων της Γραμμικής Β γραφής, της παλαιότερης μέχρι τούδε σωζόμενης μορφής της ελληνικής).

Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι η Ιλιάδα και η Οδύσσεια υπήρξαν προϊόντα μιας μακραίωνης διαδικασίας προφορικής σύνθεσης και προφορικής μετάδοσης, πριν φθάσουν στο σημείο να μετατραπούν σε γραπτό κείμενο.

Πάντως, δίπλα στους αρχαιότερους γλωσσικούς τύπους και εκφράσεις συναντούμε και στοιχεία νεωτερικά, τύπους είτε καθαυτό νεωτερικούς είτε τεχνητά εκμοντερνισμένους.

Εν ολίγοις, βασικά γνωρίσματα της γλώσσας των ομηρικών επών είναι τα ακόλουθα: η κυρίαρχη παρουσία της ανατολικής ιωνικής διαλέκτου, ...

Πηγή/Περισσότερα: in.gr

Μείνετε σε επαφή μαζί μας:

Κάντε like κι ακολουθήστε τη σελίδα μας στο Facebook

Στο Twitter: Follow